جمیله کدیور - روزنامه اطلاعات: در حالی که با وجود آتش بس، مردم غزه همچنان به دلیل ادامه حملات و محاصره مداوم رژیم صهیونیستی، شرایط بسیار سختی را می گذرانند و غزه پس از ۷۹۲روز نسل‌کشی اسرائیل، با بحران انسانی فزاینده مواجه است و آژانس‌های سازمان ملل متحد از کمبود غذا، سوخت و تجهیزات پزشکی خبر می‌دهند، اسرائیل اعلام کرده است گذرگاه رفح را «برای ساکنان غزه که مایل به ترک این باریکه‌اند» به طور یکطرفه باز خواهد کرد.

واحد هماهنگ‌کننده فعالیت‌های دولتی  رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی  که زیر نظر ارتش اسرائیل فعالیت می‌کند و مسئولیت انتقال کمک‌های بشردوستانه، عبور و مرور کالا و افراد از گذرگاه‌ها و ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل و صلیب سرخ  را هم بر عهده دارد، روز چهارشنبه  ۱۲آذر ۱۴۰۴با انتشار بیانیه‌ای در شبکه اجتماعی «ایکس» اعلام کرد که «بر اساس توافق آتش‌بس و دستورالعمل سیاسی، گذرگاه رفح در روزهای آینده فقط برای خروج ساکنان نوار غزه به مصر باز خواهد شد.» در این بیانیه آمده است این اقدام با هماهنگی قاهره و هیات اتحادیه اروپا که در روند نظارت بر این گذرگاه مشارکت دارد، انجام خواهد شد و خروج از گذرگاه نیاز به تائید امنیتی قبلی اسرائیل دارد.

در مقابل، مصر با تأکید بر خط قرمز بودن آواره‌سازی فلسطینیان و رد گزارش رسانه‌های اسرائیلی درباره هماهنگی برای بازگشایی گذرگاه رفح با هدف خروج ساکنان غزه، اعلام کرد در صورت توافق بر بازگشایی، عبور باید «در هر دو جهت» و مطابق طرح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و قطعنامه ۲۸۰۳شورای امنیت سازمان ملل و شامل حق بازگشت فلسطینی‌ها باشد. بر این اساس، قاهره اجازه خواهد داد ساکنان غزه که در حال حاضر در مصر حضور دارند، به این باریکه بازگردند، اما فقط «افراد مجروح و موارد بشردوستانه» را از غزه خواهد پذیرفت و بازگشایی گذرگاه رفح مطابق قوانین و «در هر دو جهت» انجام خواهد شد و هیچ طرحی برای انتقال ساکنان غزه به خاک خود را نمی‌پذیرد  .

بر اساس توافق آتش‌بس ماه اکتبر، هیچ‌کس وادار نخواهد شد غزه را ترک کند و کسانی که مایل به ترک آنجا باشند، می‌توانند آزادانه این کار را انجام دهند و آزادانه بازگردند. به این ترتیب، گذرگاه رفح باید در هر دو جهت فعالیت کند و امکان بازگشت ساکنان سرگردان و انتقال مجروحان و بیمارانی که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند، فراهم شود و کمک‌های بشردوستانه از طریق آژانس‌های سازمان ملل، صلیب سرخ و هلال احمر بین‌المللی و سایر سازمان‌های مستقل ادامه یابد. با این حال، اسرائیل با ادعای عدم انجام تعهدات حماس در تحویل اسیر باقیمانده فوت شده، گذرگاه را  بسته نگه داشته  وهمچنان به حملات خود ادامه می دهد. وزارت بهداشت غزه گفته از زمان اجرای آتش‌بس غزه در ۱۰اکتبر، نیروهای اسرائیلی ۳۶۰فلسطینی را کشته و۹۲۲نفر را زخمی کرده‌اند . 

برای ساکنان غزه، بازگشایی رفح به عنوان تنها راه ارتباطی با خارج حیاتی است. این منطقه بیش از دو سال است که محدودیت‌های شدید در تردد، واردات و فروپاشی خدمات اولیه را تحمل کرده است. هم فلسطینی‌ها و هم سازمان‌های بشردوستانه اصرار دارند که دسترسی دو طرفه برای امکان سفر جهت مراقبت‌های پزشکی، ملاقات مجدد خانواده ها و ارائه کمک‌های حیاتی ضروری است. با این حال، اهل غزه از تلاش های اسرائیل برای آوارگی اجباری و عدم امکان بازگشت هراس دارند و نگرانند  که رژیم از بحران انسانی در جهت کوچ دائمی وآوارگی اجباری آنان سوءاستفاده کند و این گامی به سوی تخلیه غزه باشد.

این نگرانی ها خصوصاً بعد از افشای اخباری پیرامون پروازهای چارتر مخفیانه و سیاست انتقال بدون بازگشت فلسطینیان از غزه افزایش یافته است. سازمان‌دهنده این پروازهای مرموز، سازمانی به نام «المجد اروپا»  است که با هماهنگی مقامات اسرائیلی فعالیت می‌کند. این پروازها با ابهامات و اتهامات زیادی همراه بوده است.  المجد ادعا می‌کند یک موسسه خیریه مستقر در آلمان و قدس شرقی است.

مدیریت این سازمان بر عهده فردی با تابعیت دوگانه اسرائیلی-استونیایی است و مسافران از طریق تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی و گروه‌های واتس‌اپ ثبت‌نام کرده اند. این پروازها با اطلاع و هماهنگی نزدیک با مقامات اسرائیلی انجام شده است. روزنامه اسرائیلی هاآرتص گزارش داد که دفتر «مهاجرت داوطلبانه» که در وزارت دفاع اسرائیل تأسیس شده، سازمان  المجد را برای هماهنگی خروج ساکنان غزه به واحد «هماهنگ‌کننده فعالیت‌های دولت در مناطق»   ارتش اسرائیل معرفی کرده است. اگرچه  المجد اروپا ادعا ‌کرده خدمات بشردوستانه ارائه می‌دهد، اما به دلیل نداشتن دفتر ثبت شده یا شماره تلفن و دریافت پول از طریق رمزارز، با اتهامات زیادی مواجه است.

به گفته هاآرتص این سازمان در هیچ کجا ثبت نشده است. المجد تأئید کرده است که به منظور هماهنگی خروج از غزه مستقیماً با مقامات اسرائیلی هماهنگی می‌کند. بر اساس اخبار منتشره، مسافران از مقصدشان بی اطلاع بودند و پروازهای مخفی به مقاصد نامعلوم انجام شد و به متقاضیان سفر دستور داده شد در مورد سفر با کسی صحبت نکنند. پروازهای المجد فقط از طریق همکاری نزدیک با مقامات اسرائیلی  از جمله بررسی صلاحیت هر مسافر توسط شین بت، که نتیجه مستقیم کنترل کامل اسرائیل بر مرزهای غزه است، امکانپذیر شده و به تأیید نظامی و امنیتی اسرائیل متکی هستند .

در حالی که مقامات اسرائیلی علناً هرگونه ارتباط بین المجد و «دفتر مهاجرت داوطلبانه» را انکار می‌کنند، اذعان دارند که این سازمان را به «کوگات» ارجاع داده‌اند، که نشاندهنده سطح قابل توجهی از هماهنگی است.

این اطلاعات زمانی افشا شد که در ۱۳نوامبر(۲۲ آبان)، یک هواپیمای چارتر حامل ۱۵۳فلسطینی وارد ژوهانسبورگ شد. این عده که پس از تائید نیروهای اسرائیلی، از طریق گذرگاه جنوبی کرم ابوسالم غزه را ترک کردند، با اتوبوس به فرودگاه رامون اسرائیل  در نزدیکی ایلات، منتقل و با یک هواپیمای چارتر عازم نایروبی شدند و از آنجا با پرواز چارتر به ژوهانسبورگ رفتند. از ۱۵۳مسافر، ۲۳نفر با هواپیما به مقاصد دیگر منتقل شدند، در حالی که فلسطینی‌های باقیمانده تحت مراقبت یک خیریه مردم‌نهاد آفریقای جنوبی به نام «Gift of the Givers» قرار گرفتند. اسرائیل بدون هماهنگی با آفریقای جنوبی و بدون مهر خروج گذرنامه‌ها این افراد را فرستاده بود.

پیرو این اتفاق، رونالد لامولا، وزیر روابط و همکاری‌های بین‌الملل آفریقای جنوبی، اعلام کرد: «این آشکارا یک عملیات برنامه‌ریزی‌شده است؛ زیرا فقط به آفریقای جنوبی فرستاده نمی‌شوند، کشورهای دیگری نیز هستند که چنین پروازهایی به آنجا فرستاده می‌شود.این پرواز بخشی از یک دستورکار گسترده‌تر برای انتقال فلسطینیان به کشورهای مختلف است؛ ما نمی‌خواهیم پروازهای بیشتری به مقصد کشورمان انجام شود، زیرا این موضوع شبیه یک دستورکار آشکار برای پاکسازی فلسطینیان از غزه، کرانه باختری و سایر مناطقی است که آفریقای جنوبی به‌شدت با آن مخالفت می‌کند.»  

پرواز ۱۳نوامبر سومین پروازی است که برای خروج فلسطینیان سازماندهی شده بود. حداقل دو پرواز دیگر در سکوت کامل خبری، حدود ۲۰۷فلسطینی دیگر را در ماه مه و اکتبر از غزه بدون اطلاع از مقصد، به خارج منتقل کرده بود. یک پرواز در ۲۷مه، ۵۷فلسطینی را از طریق بوداپست به مالزی و اندونزی و دیگری در ۲۷اکتبر، ۱۵۰فلسطینی را به نایروبی و سپس به ژوهانسبورگ برد. البته طبق گفته خیریه مذکور،این پرواز حامل ۱۷۶فلسطینی بود.

اسرائیل مدت‌هاست که تلاش می‌کند کشورهای دیگر را برای پذیرش مردم غزه تحت فشار قرار دهد، اما این فشارها جواب نداده است. ظاهرا، این پروازهای چارتر، یک مسیر جدید برای  در  عمل انجام شده قرار دادن کشورها برای پذیرش مردم غزه است و باید آنها را بخشی از یک استراتژی بزرگتر برای کوچاندن فلسطینیان تلقی کرد. خصوصا با توجه به پنهان‌کاری ها وعدم شفافیت اقدامات به عمل آمده المجد و عدم تضمین بازگشت مسافران. اقداماتی برای خروج فلسطینی‌ها از غزه که همراستا با تشکیل  دفتر مهاجرت داوطلبانه  در مارس ۲۰۲۵است.

رژیم صهیونی با تخریب خانه ها، نابودی زیرساخت‌ها و سیستم مراقبت‌های بهداشتی، غیر ممکن ساختن زندگی عادی برای اهالی، غیرقابل سکونت‌کردن غزه و در عین حال فراهم کردن راه‌هایی برای خروج مردم، یک استراتژی دو بعدی را دنبال کرده است: از یک سو با تخریب و کشتار و تحمیل گرسنگی و محاصره شرایط سختی را تحمیل می‌کند و از سوی دیگر فرصت‌هایی برای کوچ آنها فراهم می‌ اورد و در نتیجه بتدریج جمعیت غزه را به طرق مختلف کم می‌کند. رژیم طی دو سال و دو ماه گذشته، بیش از۷۰هزار نفر را کشته، ۹۰درصد خانه‌های مردم غزه آسیب‌دیده یا ویران شده و بیش از ۸۰درصد زمین‌های کشاورزی غیرقابل استفاده شده است. اسرائیل از این کشتار و تخریب برای بیرون راندن دائمی فلسطینی‌ها استفاده می‌کند و پس از آن، اجازه بازگشت آنها را نخواهد داد. این اتفاقات در حالی صورت می‌گیرد که برنامه‌های اسرائیل برای آنچه که آن را  مهاجرت داوطلبانه  از غزه توصیف می‌کند، آغاز شده است.

اسرائیل قصد دارد غزه را در وضعیت تعلیق نگه دارد که در آن زندگی شکل نگیرد، مردم را به سمت رفتن سوق دهد تا جمعیت به طور پیوسته کاهش ‌یابد و به شکل‌دهی شرایطی ادامه خواهد داد که فلسطینی‌ها را وادار به خروج کند. 

از زمان شروع جنگ غزه، مقامات اسرائیلی به موازات بمباران مداوم برای ویرانی و کشتار، هیچ پنهان‌کاری در مورد تمایل خود برای تخلیه غزه از ساکنانش نداشته‌اند. این امر هدف استراتژیک اسرائیل بوده   و به کرات اعلام شده است.

شش هفته پس از شروع جنگ غزه، نتانیاهو، ران درمر، وزیر برنامه‌ریزی استراتژیک را موظف کرد تا راه‌هایی برای «کاهش» جمعیت غزه به «حداقل» پیدا کند و او را مأمور کرد تا کار ستادی در این زمینه را تنظیم کند. نتانیاهو در  ۲۱مرداد۱۴۰۴در گفتگو با شبکه عبری‌زبان«i۲۴» بر پایبندی به ایده «اسرائیل بزرگ» و طرح کوچاندن فلسطینیان تأکید کرد و از «خروج غیرنظامیان از غزه» سخن گفت و از ایده دونالد ترامپ برای جابجایی بخش بزرگی از جمعیت غزه حمایت کرد و از آن به عنوان  مهاجرت داوطلبانه  نام برد.

این خواسته، ادامه‌ سیاست همیشگی رژیم صهیونیستی «اعراب کمتر، زمین بیشتر» است. وزرای اسرائیلی هم از ابتدای جنگ بارها  مهاجرت داوطلبانه فلسطینی ها را ترویج کرده‌اند که هدف آن تشویق ساکنان غزه به خروج دائمی از منطقه است.

بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی  که خواستار ترک غزه توسط فلسطینی‌ها  ست، در کنفرانسی درباره شهرک‌سازی یهودیان در کرانه باختری اشغالی گفت: «غزه به طور کامل ویران خواهد شد، غیرنظامیان به ... جنوب، به منطقه‌ای بشردوستانه بدون حماس یا تروریسم فرستاده می‌شوند و از آنجا تعداد زیادی از آنها شروع به ترک غزه به کشورهای ثالث خواهند کرد.» اعلام این خبر توسط اسموتریچ، یک روز پس از آن صورت گرفت که کابینه امنیتی اسرائیل طرح عملیات ارابه‌های گیدعون را تصویب کرد. عملیاتی که به گفته یک مقام اسرائیلی مستلزم «فتح نوار غزه و حفظ این سرزمین‌» خواهد بود. ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی هم بارها گفته که دولت او «سخت تلاش می‌کند تا مهاجرت از غزه را ترویج دهد.»

از کشتارهای دسته‌جمعی تا گفتگو با کشورهای مختلف برای پذیرش فلسطینان که به دلیل مسائل حقوقی و مخالفت کشورهای پذیرنده و انتقاد کشورهای عربی با شکست مواجه شده‌، برنامه خارج کردن جمعی فلسطینیان به عنوان نمونه اولیه‌ای از یک طرح گسترده‌تر کاهش جمعیت، نگرانی‌ها در مورد پاکسازی قومی در غزه را افزایش داده است. 

این نگرانی با مهندسی آینده غزه همزمان شده است. طرح روز بعد از جنگ مورد حمایت ایالات متحده، غزه را در امتداد خط زرد تحمیلی که نوار غزه را به دو قسمت تقسیم می‌کند و اکثر فلسطینی‌ها را در یک منطقه متراکم و ویران شده قرار می دهد، منعکس کننده سیاستی است که چندین دهه در کرانه باختری اشغالی دنبال شده و در حال اجرا    در غزه است؛ با  کوچکتر کردن غزه و کم کردن جمعیت آن، یا با پرواز چارتر، یا باز کردن یک طرفه گدرگاه رفح، یا کشتن روزانه اهالی.

طی این ۷۹۲روز، اسرائیل در مقابل چشم جهانیان گام به گام به سمت خالی کردن این منطقه‌محصور ویران و پاکسازی قومی آن پیش رفته است.